Budowa zdania w języku niemieckim

 
   W języku niemieckim orzeczenie (czyli czasownik w formie osobowej) w zdaniu oznajmującym występuje zawsze na drugim miejscu. Nie ma przy tym znaczenia, jaka część zdania go poprzedza.
   Zdania współrzędnie złożone składają się z przynajmniej dwóch pojedynczych wypowiedzeń. Rozróżnia się trzy typy zdań:

1. bezspójnikowe
2. spójnikowe zdania współrzędne z szykiem prostym (kolumna 1)
3. spójnikowe zdania współrzędne z szykiem przestawnym (kolumna 3)

   Zdania podrzędne złożone składają się ze zdania głównego i pobocznego. Zdanie poboczne może występować przed zdaniem głównym, pomiędzy jego członami, ale także za nim. W każdym z tych przypadków zdanie poboczne jest oddzielone od zdania głównego przecinkiem. Zdanie poboczne charakteryzuje się tym, że bezpośrednio po spójniku jest podmiot a orzeczenie (czasownik w formie osobowej) jest na końcu zdania (kolumna 2).

Szyk wyrazów w zdaniu
Każdy z elementów pojawia się w określonej kolejności w zdaniu: okolicznik czasu przed okolicznikiem przyczyny, okolicznik przyczyny przed sposobu, okolicznik sposobu przed okolicznikiem miejsca i okolicznik celu.
 Mark soll heute Abend wegen der Krankheit schnell nach Hause kommen.
Mark powinien dzisiaj wieczorem pójść szybko do domu z powodu choroby.

	Spójniki szyku prostego (spójniki współrzędne)	Spójniki podrzędne	Przysłówki
Budowa zdania	spójnik+podmiot+orzeczenie	spójnik+podmiot+...+orzeczenie	przysłówek+orzeczenie+ podmiot
Przykłady	Kerstin ist glücklich, denn sie hat Urlaub.	Sie macht Urlaub an der Nordsee, weil sie das Meer liebt.	Sie will den Sonnenuntergang sehen, deshalb ist sie jetzt am Strand.
Lista	aber denn doch oder sondern und	als bevor bis da damit dass ehe falls indem nachdem obwohl seit seitdem sodass solange sooft während weil wenn wohingegen	allerdings also andererseits anschließend außerdem dabei dadurch dafür dagegen damit danach dann darauf darum davor dazu deshalb deswegen einerseits ferner folglich genauso immerhin inzwischen jedoch schließlich  seitdem  sonst später trotzdem vorher weder … noch zuvor zwar